Aktualności

Ważne informacje odnośnie COVID-19

17 marca, 2020 /

Najnowsze informacje o koronawirusie

Pojawiające się szczepy wirusów a pacjenci weterynaryjni

Aktualizacja diagnostyczna • marzec 2020

Jak dotąd nie są nam znane żadne doniesienia o przypadkach choroby układu oddechowego wywołanej wirusem SARS-CoV-2 u zwierząt domowych. Zgodnie z obecną wiedzą, COVID-19 jest chorobą występującą wyłacznie u ludzi i nie przewiduje się, aby mogło dojść do pojawienia się u zwierząt odwrotnej choroby zoonotycznej (przenoszenia wirusów z ludzi na zwierzęta) w rezultacie kontaktów z zarażonymi właścicielami. 

Pojawienie się koronawirusa powodującego epidemię choroby układu oddechowego u ludzi nasuwa pytanie o znaczenie nowo odkrytego wirusa dla naszych pacjentów weterynaryjnych. Niniejszy poradnik zawiera podsumowanie informacji, które mają dostarczyć odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat koronawirusa. Stan wiedzy o koronawirusach i ich przenoszeniu szybko się zmienia i wobec tego sugerujemy, aby najnowszych informacji szukać w źródłach referencyjnych wymienionych na końcu niniejszego materiału.

Choroba koronawirusowa 2019 (COVID-19) po raz pierwszy została wykryta w Chinach, a epidemia wybuchła w mieście Wuhan. Choroba ta jest powodowana przez nowego koronawirusa o nazwie SARS-CoV-2, który, jak się uważa, pochodzi od nietoperzy. Od czasu pojawienia się pod koniec 2019 r. choroba COVID-19 rozprzestrzeniła się na całym świecie.1–3

Wirus SARS-CoV-2, który jest przyczyną COVID-19, jest nietypowym koronawirusem, powodującym zakażenie dróg oddechowych u ludzi i różni się od wcześniej zidentyfikowanych koronawirusów zakażających ludzi lub pacjentów weterynaryjnych. Koronawirusy tworzą dużą rodzinę wirusów, w skład której wchodzi kilka podgrup wirusów, występujących powszechnie u ludzi, a także u innych ssaków, ptaków i gadów.

Koronawirusy alfa i beta (należą do nich m.in. koronawirusy wywołujące zwykłe przeziębienia u ludzi) zwykle zakażają ssaki, natomiast koronawirusy gamma i delta występują u ptaków i ryb. Powszechnie występujące koronawirusy powodujące choroby układu oddechowego lub pokarmowego u naszych pacjentów weterynaryjnych są koronawirusami alfa. Wirus SARS-CoV-2, odpowiedzialny za obecną epidemię choroby układu oddechowego u ludzi, COVID-19, jest koronawirusem beta.

Przenoszenie COVID-19 a zwierzęta domowe

Jak dotąd nie są nam znane żadne doniesienia o przypadkach choroby układu oddechowego wywołanej wirusem SARS-CoV-2 u zwierząt domowych. Zgodnie z obecną wiedzą, COVID-19 jest chorobą występującą wyłącznie u ludzi i nie przewiduje się, aby mogło dojść do pojawienia się u zwierząt odwrotnej choroby zoonotycznej (przenoszenia wirusów z ludzi na zwierzęta) w rezultacie kontaktów z zarażonymi właścicielami.1–4

Według amerykańskich Ośrodków Zwalczania Chorób i Prewencji (Centers for Disease Control and Prevention, CDC), nie przypuszcza się, aby zwierzęta domowe miały udział w przenoszeniu wirusa SARS-CoV-2 na ludzi lub inne zwierzęta,1 jak dotąd nie są nam także znane żadne doniesienia o zakażeniu lub klinicznej chorobie wśród zwierząt w USA.1,2 W jednym przypadku stwierdzono słabo dodatni wynik testu PCR na obecność wirusa SARS-CoV-2 u psa mieszkającego w gospodarstwie domowym, którego członkowie byli zakażeni. Ani w czasie przeprowadzania testu z wynikiem dodatnim, ani obecnie pies nie wykazuje objawów klinicznych. Wyniki testów przeprowadzanych u psa są nadal słabo dodatnie, pomimo kwarantanny poza domem. Wyniki badań drugiego psa z tego samego gospodarstwa domowego są stale ujemne. Wydaje się, że jest to pierwszy przypadek nieklinicznego zakażenia przez człowieka zwierzęcia domowego wirusem SARS-CoV-2.1–3,5 CDC zaleca, że jeśli u właściciela zwierzęcia zostanie zdiagnozowana choroba COVID-19, to należy ograniczyć jego kontakty ze zwierzęciem, co będzie stanowić środek ostrożności chroniący zdrowie zwierzęcia, dopóki nie będzie wiadomo więcej o wirusie.1

Obecnie specjaliści nie zalecają przeprowadzania badań przesiewowych psów pod kątem obecności wirusa SARS-CoV-2.2 Jest mało prawdopodobne, aby psy, koty lub konie z objawami ze strony układu oddechowego chorowały na COVID-19.1–4 W takich przypadkach do badania w kierunku częstszych patogenów oddechowych, takich jak grypa, zaleca się użycie kompleksowego panelu chorób układu oddechowego RealPCR IDEXX.

Wiedza o przenoszeniu SARS-CoV-2 i chorobie COVID-19 szybko ewoluuje. Najnowsze informacje na temat ryzyka przeniesienia SARS-CoV-2 na zwierzęta można znaleźć na poświęconej COVID-19 stronie internetowej CDC.

Monitorowanie pojawienia się wirusa

Wykorzystując opublikowane sekwencje genetyczne wirusa z ogniska choroby, Laboratoria Referencyjne IDEXX opracowały test PCR w czasie rzeczywistym do wykrywania SARS-CoV-2. Obecnie test ten nie może być zamawiany w celach komercyjnych. IDEXX aktywnie monitoruje otrzymywane próbki pobierane od kotów, psów i koni pod kątem pojawienia się zakażenia COVID-19, używając do tego celu paneli oddechowych RealPCR. Jak dotąd nie znaleźliśmy dowodów na obecność wirusa SARS-CoV-2 w próbkach, nawet w tych, które w testach w kierunku koronawirusów oddechowych psów dawały wynik dodatni.

Koronawirusy u zwierząt towarzyszących

Wprawdzie SARS-CoV-2 nie ma, jak się wydaje, istotnego znaczenia jako czynnik chorobotwórczy u zwierząt domowych, istnieją jednak inne koronawirusy, które odgrywają taką rolę. Do badania zakażeń tymi częstymi koronawirusami u psów, kotów, fretek i koni służą testy RealPCR IDEXX. Testy te są swoiste dla koronawirusów zwierzęcych i nie wykrywają SARS-CoV-2. 6 Koronawirusy wykrywane tymi testami są swoiste gatunkowo i nie zakażają ludzi.

  • Koronawirus oddechowy psów jest przyczyną kompleksu zakaźnych chorób układu oddechowego psów (znanego również jako zakaźne zapalenie tchawicy i oskrzeli lub „kaszel kenelowy”). Objawy tej choroby przypominają objawy zwykłego przeziębienia. Test RealPCR IDEXX do badania obecności koronawirusa oddechowego psów jest zawarty w naszym kompleksowym panelu chorób układu oddechowego psów (CRD) RealPCR.
  • Koronawirusy jelitowe mogą być przyczyną zakażeń jelit powodujących biegunkę, szczególnie u młodych zwierząt. Wiele zakażeń może przebiegać bezobjawowo. Testy IDEXX RealPCR wykrywające koronawirusy jelitowe u psów, koni, kotów i fretek wchodzą w skład naszych kompleksowych paneli biegunkowych RealPCR. Jak wspomniano, wirusy te są swoiste gatunkowo. Na przykład psi koronawirus jelitowy nie zakaża kotów i odwrotnie.
  • Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów (FIP) jest wywoływane przez zmutowaną formę kociego koronawirusa jelitowego, która powoduje ciężką, zwykle śmiertelną układową chorobę zapalną. IDEXX oferuje test FIP Virus RealPCR Biotype, który wykrywa najczęstsze mutacje wirusa powodujące FIP.
Koronawirusy u zwierząt gospodarskich i drobiu

W ofercie IDEXX są także testy na obecność różnych koronawirusów, które wpływają na zdrowie zwierząt gospodarskich i produkcyjnych. Koronawirus gamma, powodujący zakaźne zapalenie oskrzeli (IBV), ma duże znaczenie ekonomiczne w hodowli drobiu. Koronawirusy alfa mogą powodować u zwierząt gospodarskich łagodnie przebiegające choroby układu pokarmowego lub oddechowego o objawach przypominających objawy zakażenia koronawirusami u psów i kotów. Podobnie jak testy wymienione powyżej, testy te są swoiste dla różnych koronawirusów zwierzęcych i nie wykrywają SARS-CoV-2, a koronawirusy wykrywane tymi testami są swoiste gatunkowo i nie zakażają ludzi.

  • Wirus zakaźnego zapalenia oskrzeli (IBV) powoduje szybko rozprzestrzeniającą się chorobę układu oddechowego kurcząt. U dorosłych kur stwierdza się zmniejszoną nośność i niską jakość jaj. Do wykrywania przeciwciał przeciw IBV jest przeznaczony test ELISA IDEXX.
  • Świńskie koronawirusy jelitowe to kilka koronawirusów powodujących zakażenia u świń i dających objawy ze strony układu oddechowego lub pokarmowego, należy do nich wirus zakaźnego zapalenia żołądka i jelit (TGEV). Niektóre zakażenia mogą przebiegać bezobjawowo lub powodować łagodne objawy. Do badania w kierunku TGEV jest przeznaczony test RealPCR IDEXX.
  • Koronawirusy bydlęce mogą powodować biegunkę cieląt. Mogą być także przyczyną dyzenterii zimowej, charakteryzującej się łagodnymi objawami ze strony układu oddechowego i zmniejszoną produkcją u dorosłych krów. Do wykrywania antygenów koronawirusów u cieląt z biegunką służy test ELISA IDEXX.
Zapobieganie zakażeniu COVID-19

Zalecenia dotyczące zapobiegania rozprzestrzenianiu się COVID-19 koncentrują się wokół środków zapobiegających narażeniu na kontakt z wirusem. Należą do nich ograniczenia kontaktów z osobami chorymi, ograniczenie podróży i uczestnictwa w imprezach z udziałem dużej liczby ludzi, regularne mycie rąk oraz zasłanianie ust i nosa przy kasłaniu lub kichaniu.1,2

Obecnie nie ma leków przeciwwirusowych o dowiedzionej skuteczności w leczeniu COVID-19. Nie ma także w handlu szczepionek wskazanych do zapobiegania zakażeniu SARS-CoV-2 ludzi lub zwierząt.

Dodatkowe zasoby

Najnowsze informacji na temat epidemii COVID-19, a także przydatne informacje na temat zapobiegania i zwalczania COVID-19, można znaleźć na następujących stronach internetowych.

Źródło powyższego tekstu: strona internetowa laboratorium weterynaryjnego IDEXX